Długi to poważny problem, z którym nie zawsze można sobie łatwo poradzić. Gorzej, gdy do działania wkracza komornik, aby wyegzekwować postanowienie sądu. Warto jednak znać swoje prawa i wiedzieć, co komornik może zrobić i przede wszystkim, jaką część pensji może zająć w 2019 roku.

Polacy chętnie pożyczają pieniądze, ale nie wszyscy radzą sobie z regulowaniem swoich zobowiązań. Czasami kłopoty finansowe pojawiają się z przyczyn zewnętrznych (np. utrata pracy, choroba), ale bywa, że są wynikiem przeszacowania możliwości domowego budżetu (to problem zbyt dużych optymistów finansowych). W samym tylko I kwartale 2019 roku długi naszych rodaków wzrosły o 2 mld zł, a liczba niesolidnych dłużników osiągnęła poziom 2,8 mln osób. We wspomnianym okresie statystyczny dłużnik był winny wierzycielom średnio 27,1 tys. zł. Nic dziwnego, że w 2018 roku upadłość ogłosiło ponad 6,5 tys. konsumentów, którzy byli winni wierzycielom łącznie 141,5 mln zł. Na każdą z tych osób przypadały średnio trzy niespłacone zobowiązania. Komu najczęściej Polacy są winni pieniądze? Głównymi wierzycielami są firmy windykacyjne, instytucje finansowe oraz osoby, które powinny otrzymywać alimenty. W wielu tych przypadkach do akcji musieli wkroczyć komornicy.

Jakie uprawnienia ma komornik?

Komornik to osoba, o której wiele osób myśli z niechęcią i która nie jest zbyt lubiana. Wszystko dlatego, że wykonuje nieco niewdzięczny zawód związany z odzyskiwaniem wierzytelności. Z drugiej jednak strony to zawód bardzo potrzebny, a wokół komorników narosło wiele mitów. Zanim zatem sprawdzimy, ile komornik może zabrać z pensji 2019, warto wyjaśnić, czym zajmuje się dokładnie taka osoba.

Wbrew temu, co sądzi wiele osób, komornik nie jest państwowym urzędnikiem, chociaż można go opisać jako publicznego funkcjonariusza. Komornicy działają przy sądach rejonowych i można ich uznać za ramię wykonawcze tych sądów. Nie każdy wie, że kompetencje i uprawnienia komornika są bardzo szerokie. Jego podstawowym zadaniem jest realizowanie orzeczeń sądowych, które dotyczą spraw związanych z wierzytelnościami i roszczeniami pieniężnymi (egzekucja komornicza). Właśnie z takich spraw jest najbardziej znany zawód komornika. Jednak taki funkcjonariusz zajmuje się również dostarczaniem pism sądowych, procesowych, różnych sądowych zawiadomień, zabezpiecza spadek, sporządza spis inwentarza, nadzoruje licytacje itd.

Egzekucja komornicza – jak wygląda i jak się zachować?

Od 2019 roku zmienił się nieco przebieg egzekucji komorniczej. Obecnie musi ją wykonywać osobiście komornik. W przeszłości często zastępował go asesor, aplikant lub inna osoba, która była zatrudniana przez komornika. Najważniejsze jest jednak to, że komornik może działać tylko i wyłącznie w granicach prawa. Na pewno wiele osób pamięta głośne sprawy i nadużycia komornicze z przeszłości. Obecnie pozycja dłużników nieco się poprawiła. Należy pamiętać, że od 1 stycznia 2019 roku każda czynność związana z egzekucją musi być przez komornika nagrywana, gdy prowadzona jest poza biurem komornika. Takie nagranie jest dołączane do akt sprawy i może być dowodem w przypadku nielegalnych działań komornika. To jednak nie wszystko. Za każdym razem przed rozpoczęciem czynności egzekucyjnych komornik musi przekazać dłużnikowi formularz, na którym można złożyć skargę na działania komornicze. To jednak nie koniec zmian. Obecnie komornik może otworzyć mieszkanie dłużnika tylko w obecności funkcjonariuszy policji.

Jak się zachować w czasie czynności egzekucyjnych prowadzonych przez komornika? Najważniejsze to zachować spokój. Pod żadnym pozorem nie wolno utrudniać działań komornika czy przeszkadzać mu w żaden inny sposób. Gdy mamy wątpliwości co do pracy komornika, należy pamiętać, że przysługuje prawo do złożenia skargi. Nie można również ukrywać majątku lub dokonywać jego zniszczenia.

Czego nie może zabrać komornik?

Praca komornika jest ściśle regulowana zapisami prawnymi, a przede wszystkim Ustawą o komornikach i egzekucji komorniczej. Warto wiedzieć, że nie wszystko podlega zajęciu komorniczemu. Ustawodawca ściśle określił, z czego może być prowadzona egzekucja. Dotyczy to zarówno nieruchomości, jak i ruchomości oraz różnych źródeł dochodu. Komornik nie może zająć:

• dochodów z tytułu świadczeń alimentacyjnych;
• wszelkich świadczeń rodzinnych (również świadczeń 500+), wychowawczych, zasiłków oraz stypendiów;
• ubrań należących do dłużnika;
• żywności;
• pościeli;
• przedmiotów, które są używane ze względu na niepełnosprawność dłużnika lub członków jego rodziny;
• przedmiotów używanych do pracy zarobkowej;
• niektórych zwierząt;
• opału;
• przedmiotów kultu religijnego;
• przedmiotów niezbędnych w edukacji;
• odznaczeń;
• lodówki i pralki (ta reguła nie obowiązuje, gdy te sprzęty są drogie i nowoczesne).

Ile komornik zabierze z pensji w 2019 roku?

Od razu należy uspokoić, że komornik nie może zająć całej pensji dłużnika. Egzekucji podlega maksymalnie:

• 50% wynagrodzenia lub
• 60% wynagrodzenia, jeśli komornik prowadzi czynności związane z długami alimentacyjnymi.

To jednak nie wszystko. Kwota, którą może zabrać komornik, zmienia się właściwie co roku, ponieważ zależy ona od płacy minimalnej. W 2019 roku ta płaca wynosi netto 1633 zł (2250 zł brutto). Kwota, która nie jest możliwa do zabrania, wynosi właśnie tyle, co płaca minimalna i jest poza zasięgiem komornika – to tzw. kwota wolna od zajęcia komorniczego. Znowu jednak wyjątkiem są długi alimentacyjne. W ich przypadku kwota wolna od zajęć komorniczych wynosi zaledwie 40% płacy minimalnej. Poniżej przedstawiamy kwoty zależnie od wymiaru pracy:

Niestety, gorsza jest sytuacja dłużników zatrudnionych na umowy cywilnoprawne (np. umowa o dzieło, zlecenie). W takim przypadku komornik ma prawo przejąć wszystkie pieniądze z pensji. Na szczęście są od tego wyjątki. Można złożyć prośbę do komornika o zmniejszenie kwoty zajęcia, gdy:

• dłużnik nie ma innej umowy o pracę niż umowa cywilnoprawna, a ta zawarta jest na dłuższy czas;
• umowa jest zawarta z jednym zleceniodawcą.

Problem polega jednak na tym, że komornik może nie uwzględnić takiej prośby dłużnika.

Egzekucja komornicza to zawsze trudny czas dla dłużnika. Warto zatem wiedzieć dokładnie, jaki może być zakres działań komornika, co mu wolno, a co – nie. Zdarzają się bowiem pomyłki, które działają na niekorzyść dłużnika. Najlepiej jednak działać szybko, jeszcze zanim do czynności przystąpi komornik. Gdy sytuacja finansowa wyraźnie się pogarsza, pojawiają się problemy z regulowaniem długów, nie wolno udawać, że nic się nie dzieje. Najlepiej porozumieć się jak najszybciej z wierzycielami i ustalić sposób spłaty zobowiązań, zanim w ogóle sprawa trafi do sądu.