Kryzys coraz mocniej uderza w budżety domowe Polaków, podwyżki płac już od dawna nie nadążają za szalejącą inflacją, a końca kryzysu jeszcze długo nie zobaczymy. Jak sobie radzić? Warto przyjrzeć się domowym wydatkom, co można poprawić, z czego zrezygnować? Poniżej kilka koncepcji na codzienne oszczędności.
Planowanie budżetu miesięcznego
Jeśli nie przejmiemy kontroli nad budżetem, to brak pieniędzy przejmie kontrolę nad naszą rzeczywistością. Kontrola i planowanie to pierwsza zasada bezpieczeństwa finansowego, najgorsze co można zrobić w czasie kryzysu to działanie bez planu. Jeśli nie wiesz co dzieje się z Twoimi pieniędzmi, pierwsza rzecz, którą warto zrobić to spisanie swoich miesięcznych wydatków z podziałem na szczegółowe kategorie. Gdy ukaże się miesięczna tendencja, warto pójść o krok dalej i poza kontrolowaniem, zacząć również planować. I mocno trzymać się tych planów. Zarządzanie budżetem “w głowie” i “na oko” zupełnie mija się z celem prowadzenia budżetu. Bez zawarcia wszystkich danych w tabelach porównawczych, nie da się przeanalizować kategorii naszych wydatków i ich wyników z miesiąca na miesiąc. Nie zobaczymy więc trendów naszych kosztów, na pewno pominiemy ważne szczegóły, a w związku z tym nie będziemy w stanie wyciągnąć prawidłowych wniosków i skorygować naszych planów i sposobu myślenia.
Zakupy tylko z listą
Na zakupy spożywcze wybieraj się tylko z listą i nie zwracaj uwagi na rabaty ani oferty promocyjne, chyba że dotyczą produktów z listy. Kupuj tylko to, co niezbędne i czego naprawdę potrzebujesz, w ten sposób nie będziesz przepalać budżetu ani marnować i wyrzucać jedzenia. Gdyby jednak zdarzyło się, że kupisz zbyt dużo ⎼ po prostu zamroź to, czego nie wykorzystasz od razu. Z części produktów można zrobić też przetwory.
Hurtowe zapasy
Inflacja jest dziś na najwyższym poziomie od 25 lat, nie wiadomo czy będzie jeszcze wzrastać ani jak długo się utrzyma. Warto więc zaoszczędzić, na czym się tylko da. Niektóre produkty (chemia, kosmetyki, żywność w puszkach i in.) można nabywać taniej w ilościach hurtowych i robić z nich zapasy na kilka tygodni do przodu.
Oszczędzanie wody
Choć to może oczywiste, woda również wlicza się w regularne opłaty mieszkaniowe, które z miesiąca na miesiąc tylko rosną. Warto przypomnieć sobie standardowe reguły oszczędzania wody:
Oszczędzanie prądu
Energia to w tym roku jeden z najbardziej ważkich tematów. Szczególnie teraz, gdy ceny prądu tak drastycznie wzrastają, trzeba pamiętać o kilku podstawowych zasadach:
Cena czynszu oraz raty kredytu
Warto przeanalizować swoją sytuację mieszkaniową i zastanowić się nad swoimi priorytetami. Jeśli wynajmujemy mieszkanie, być może bardziej opłacalne będzie wyprowadzić się czasowo do rodziców (jeśli jest taka możliwość) i zrezygnować z najmu lub z przemyśleć wynajem mniejszego metrażu. Z kolei w przypadku posiadaczy kredytu ⎼ dobrym rozwiązaniem są wakacje kredytowe lub nawet podnajęcie aktualnej nieruchomości i wynajęcie dla siebie mniejszej, by z pobieranej od opłaty spłacać ratę kredytu i czynsz z wynajmowanego metrażu.
Domowe jedzenie
Samodzielne przygotowywanie posiłków może i zabiera czas, ale na pewno jest zdrowsze i dużo tańsze, niż częste jedzenie na mieście. Ponadto planując posiłki na cały tydzień, nie trzeba gotować codziennie i można dodatkowo zaoszczędzić na produktach. Maksymalna optymalizacja czasu i pieniędzy.
Przyjaźń z zamrażarką
Mrożone owoce, warzywa i ryby są tak samo zdrowe, jak te świeże, a dużo tańsze i łatwiejsze w przechowywaniu. Ponadto planując posiłki z wyprzedzeniem, można zamrozić również gotowe produkty, których wyszło nam zbyt dużo (naleśniki, pierogi, gołąbki i in.), tak by były gotowe do spożycia w późniejszych dniach, bez konieczności tracenia czasu na przygotowanie ich od zera.
Kranówka
Niewyobrażalną oszczędnością czasu i pieniędzy jest inwestycja w filtr do wody w formie nakładki na kran lub dzbanka filtrującego. Dodatkowo jesteśmy przy tym bardziej ekologiczni, nie generujemy bowiem niezliczonych ilości nowego plastiku, kupując wodę butelkowaną.
Płatne subskrypcje
Warto przyjrzeć się wszystkim swoim abonentom. Czy aby na pewno wszystkie są niezbędne i korzystamy ze wszystkich, które opłacamy? A może nawet nie pamiętamy, że któraś z nich odnawia nam się co miesiąc? Zróbmy przegląd:
Sprzedawaj to, czego nie potrzebujesz, kupuj z drugiej ręki
Ile to każdy z nas ma w domu rzeczy, które kupiliśmy i nigdy ich nie użyliśmy lub zwyczajnie o nich zapomnieliśmy. Czasem kupiliśmy coś pod wpływem impulsu, a później okazało się, że zupełnie nie pasuje do naszego stylu życia. Przegląd takich rzeczy powinien nam skutecznie uświadomić, czego naprawdę potrzebujemy i uzbroić w uważność na przyszłość, aby robić bardziej przemyślane zakupy. Tymczasem rzeczy, które są w dobrym stanie, ale ich nie potrzebujemy ⎼ warto sprzedać na platformie typu Vinted lub OLX czy też wymienić się na coś, czego bardziej potrzebujemy podczas swap party.
Podobnie w drugą stronę, wiele rzeczy nie jest warte swojej pierwotnej ceny. Jeśli potrzebujemy nowych ubrań lub czegoś do mieszkania, warto w pierwszej kolejności przejrzeć strony z rzeczami używanymi lub chociaż poczekać na sezonowe wyprzedaże. Najczęściej zupełnie nie opłaca się kupować po pierwotnych cenach, a większość rzeczy można znaleźć dużo taniej, wystarczy poszukać.
Zasada ta tyczy się również większych zakupów takich jak np. samochód. Pomijając element prestiżu ⎼ gdyż dla niektórych jest to kluczowe ⎼ jeśli nie prowadzimy działalności gospodarczej i nie wykorzystujemy auta w celach wizerunkowych lub użytkowych, koszt zakupu jest tu zupełnie niewspółmierny do wartości przedmiotu. Poza egzemplarzami kolekcjonerskimi, samochody nie nadają się również na inwestycje, gdyż bardzo szybko tracą na wartości. W większości przypadków dużo lepszym wyborem będzie zakup kilkuletniego używanego auta. Nawet biorąc pod uwagę koszty eksploatacyjne i ewentualne naprawy, wyjdzie znacznie taniej.
Ładujemy do pełna zarówno pralkę, jak i zmywarkę
Urządzenia te warto uruchomić, dopiero gdy całkiem się zapełnią. To pozwala nie tylko na oszczędność czasu, ale również wody, prądu i środków piorących. Warto też zwrócić uwagę na tryb pracy (najlepszy w tym wypadku jest tryb eco i niskie temperatury).
Oszczędzanie na paliwie
Korzystając z samochodu, warto jeździć grupowo, to nie tylko oszczędność pieniędzy, ale i bardziej ekologiczne podejście. Warto zbierać punkty na stacji benzynowej i o ile się uda wcześniej zaplanować trasę przejazdu, to oszczędność zarówno pieniędzy, jak i czasu. W dużych miastach coraz popularniejsze są parkingi „park and ride”, na których porzuca się samochód, by dalszą część trasy po mieście pokonać już komunikacją publiczną. Warto też rozważyć poruszanie się rowerem lub komunikacją miejską.
Branże odporne na kryzys
W dzisiejszych czasach każdy szuka stabilnego miejsca pracy, większość osób odczuwa niepewność co do swojej przyszłości. Jeśli chcemy się przebranżowić właśnie teraz, warto wybrać stanowisko, które będzie odporne na kryzys, a nie jedynie wysoko płatne.
Własna atrakcyjność na rynku pracy
Gdy sytuacja gospodarcza jest trudna, warto doskonalić swoje kwalifikacje i podnosić poziom kompetencji, nawet korzystając z darmowych kursów, gdyż może to stworzyć dodatkowe możliwości na rynku pracy. Niekoniecznie podczas szukania nowego zatrudnienia, ale może podczas negocjowania podwyżki?
Lokaty oszczędnościowe
W warunkach stabilnej gospodarki jest to korzystne finansowo rozwiązanie, zwłaszcza dla osób o małym doświadczeniu inwestycyjnym. Jednak dziś, gdy inflacja przekracza 17 % a większość kont i lokat ma oprocentowanie na poziomie maksymalnie 5-6 % w skali roku, niestety i tak tracimy na nich pieniądze. Jednak jeśli nie mamy głowy do innych rozwiązań, taka lokata też zminimalizuje nasze straty, a już na pewno zadziała lepiej niż trzymanie gotówki w domu. Warto wybrać krótkoterminowe produkty, np. lokatę 3-miesięczną (zamiast 12 czy 24), po której zakończeniu będzie można przenieść nasze pieniądze wraz z odsetkami na inny, być może lepiej opłacany depozyt.
Czy oszczędzanie małych kwot ma sens?
Wszystko zależy od celu, jaki sobie postawimy, ale każda forma oszczędzania ma sens. Nawet mniejsze kwoty odkładane regularnie, w szerszej perspektywie mogą sporo zmienić w naszym budżecie. Zadziała tu odwrotny „Efekt latte” Davida Bacha. Metafora nawiązuje tutaj do kawy na wynos ⎼ kupując codziennie w drodze do pracy kawę za 9 zł ⎼ tygodniowo wydajemy 45 zł, miesięcznie około 198 zł, a na koniec roku uzbiera nam się kwota 2259 zł. Jest to suma, którą w skali roku tracimy na codzienny, niewielki wydatek. Gdyby odwrócić mechanizm i oszczędzać podobną wartość, uzbierałaby się całkiem konkretna kwota. Warto więc przyjrzeć się codziennym wydatkom i sprawdzić, czy nie da się w nich znaleźć choćby kilku małych okazji do oszczędności.
Finanse osobiste dotyczą każdego, a podstawową wiedzę jak nimi rozporządzać można znaleźć choćby za darmo w internecie. Podstawowe zasady zarządzania finansami osobistymi są proste i intuicyjne. Wystarczy naprawdę kilka trików na temat optymalizacji dysponowania wydatkami i oszczędzania, aby mieć pełną kontrolę nad własnym budżetem.